De zin en onzin van ‘zingeving’
Zingeving of ‘purpose’ op z’n Engels, is een geliefde term in het jargon dat je in veel management boeken tegenkomt.
Zonder duidelijk geformuleerde ‘zingeving’ of purpose kun je het als bedrijf of individu (zie de goede doelen die je in het nieuwe jaar nastreeft) echt wel vergeten.
Wat je meestal niet tegenkomt in al die geschriften is dat die ‘zingeving’ afhangt van de paradigma pet die je op hebt.
Heb je een wetenschappelijk-materialistische pet op dan zal, bijvoorbeeld in de Gezondheidszorg, de zingeving al snel zijn het ‘beter maken van patiënten’ (met de wetenschappelijk-materialistische instrumenten die ons ten dienste staan).
Achter al deze woorden schuilen weer ‘waarheden’ die bij het vigerende paradigma horen.
Bijvoorbeeld bij het begrip ‘patiënt’ hoort het idee dat we slachtoffer zijn van een ‘ziekte’ die ons overvalt (denk bijvoorbeeld aan het Covid virus).
Daar hoort dan weer een dokter bij die ‘alles weet’ over zo’n virus omdat er wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is, hij ervoor gestudeerd heeft en dus de patiënt kan helpen of genezen.
Als je er een ‘alternatief’ paradigma op na houdt dat je voorhoudt dat ziekte een vorm van zuivering inhoudt waar je lichaam een poging doet om het teveel aan giftige stoffen uit te scheiden die je zelf tot je genomen hebt of je ‘energiehuishouding’ niet op orde is; dan zitten we meteen met een heel ander verhaal en is, binnen de gezondheidszorg de strijd tussen de twee zingevingen een feit.
In het bedrijfsleven of de politiek zitten we met hetzelfde euvel. Als we uitgaan van een ‘meritocratisch’ (IQ+effort=merrit) paradigma dan wordt ons hoogste goed al snel ‘shareholder- value’ of succes en financieel gewin. zelfs als we in de ‘officiële’ bedrijfs-purpose mooie groene of duurzame doelen geformuleerd zien.
Onze politiek is een duidelijk voorbeeld van een mix van verschillende zingevingen. Rechts (neo) liberaal gaat vooral over de vrijheden van het individu, links vooral over de waarden van het collectief en is meer gericht op samenhang. Dit leidt al snel tot een tegenstelling en botsing: als mensen vooral gaan voor individuele vrijheden (zoals gaan, staan en doen wat je wilt) dan voelen ze het hanteren van een lockdown of QR-code, al snel als een ‘nazi-achtige’ inperking van je fundamentele vrijheden.
Dus een heleboel van onze zingeving en daaruit voorvloeiende doelen waarnaar we streven zijn voor de een ‘zinnig’ en houden voor de andere absolute onzin in.
Wat nu
Wat nu als ten grondslag aan deze tegengestelde en gemiddelde zingevingen één ongeïnspecteerd gegeven voorafgaat.
Wat nu als het ‘ikke, ikke’ standpunt met zijn individuele vrijheden en onvrijheden universeel is en niet alleen voor de voornoemde groep.
Wat nu als onze fundamentele aanname dat er een ‘ego’ of ‘iemand’ bestaat in een omringende (objectieve) buitenwereld niet juist is en (automatisch) zou betekenen dat je als individu moet overleven met het ‘recht van de sterkste’ aan je zijde.
Wat nu als ‘ik’ en de ‘ander’ net zo’n ongeïnspecteerde aanname is.
Als we de moeite nemen om deze aanname van een leven vol tegenstelling en overlevingsstress even helemaal los te laten door echt te ontspannen en (vooral) te voelen wordt het dan niet meteen duidelijk dat we nooit en te nimmer afgescheiden zijn van het Leven en elkaar.
Dat we een ‘ecologische eenheid’ vormen in en als de natuur om ons heen. Dat het Leven helemaal niet gaat om ‘overleven’ maar juist het Leven helemaal toe te laten (waarbij ook overleven kan horen op het moment dat dit nodig is).
Als we naar deze waarheid zouden leven zou alles er dan niet anders uitzien? Zouden we onze zingeving en doelen om naar te streven dan niet heel anders formuleren. Zouden we nog een dag langer oorlog voeren bijvoorbeeld, met de wapenindustrie die erbij hoort? Zouden we nog langer eindeloze klimaat onderhandelingen hebben? Zouden we ons gemeenschappelijke (!) Corona probleem nog trachten op te lossen op de manier zoals we dat nu doen? Alles zouden we dan zien vanuit een ‘gevoeld, gedeeld en vanzelfsprekend ‘paradigma’ van een aan alles voorafgaande eenheid en verbinding.
Dit alles klinkt misschien als een niet haalbare Utopie. Overweeg dan dat dat nu precies is wat een ‘ego’ zou denken. Het ‘ego’ is degene die altijd reageert vanuit tweespalt en mogelijkheden en onmogelijkheden. Het moet ook vooral bedenkbaar, rationeel en behapbaar blijven.
Dit alles is dan ook niet een mooie filosofisch idee of bedenksel.
Nee, het is een ‘weten van het hart’, van ons diepste gevoel.
Dit diepste voelen en weten is nu juist wat we actief afgeleerd hebben vanuit onze vigerende rationeel, reductionistisch, wetenschappelijk en materialistisch georiënteerde zingeving. Maar ondanks dat is die Waarheid nog steeds en vóór alles aanwezig en kan (dus) gevoeld worden en zelfs ‘logisch’ gezien als we goed om ons heen kijken.
Je Zingeving is je motor voor verandering.
Dus waar ga jij voor en wat ga jij in 2022 daarom anders doen?